Quy định tăng ca, làm thêm giờ ở Nhật Bản

Tăng ca hay còn gọi là làm thêm giờ là một trong những yếu tố quan trọng người lao động Việt Nam tại Nhật Bản đặc biệt quan tâm. Bởi lẽ, ngoài mức lương cơ bản, thu nhập thực tế hàng tháng của người lao động tại Nhật thường phụ thuộc phần lớn vào số giờ tăng ca. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ các quy định về tăng ca ở Nhật, cũng như cách tính tiền lương làm thêm. Bài viết này sẽ giúp bạn nắm bắt đầy đủ và chính xác nhất về vấn đề này.

Quy định tăng ca, làm thêm giờ ở Nhật Bản

Quy định về thời gian làm việc tại Nhật

Theo Luật Lao động Nhật Bản, thời gian làm việc tiêu chuẩn là:

8 giờ mỗi ngày

40 giờ mỗi tuần (5 ngày làm việc)

Ngoài thời gian này, nếu người lao động làm thêm thì sẽ được tính là tăng ca và phải được trả phụ cấp làm thêm giờ (残業代 – Zangyōdai) theo luật định.

Các doanh nghiệp tại Nhật phải tuân thủ chặt chẽ thời gian làm việc tiêu chuẩn và nếu muốn tổ chức tăng ca, phải ký kết thỏa thuận gọi là Hiệp định làm thêm giờ (36協定 – Saburoku Kyōtei) giữa chủ doanh nghiệp và công đoàn (hoặc đại diện người lao động).

Quy định làm thêm giờ ở Nhật

Làm thêm giờ sẽ được áp dụng trong các trường hợp:

Công việc phát sinh đột xuất

Đơn hàng tăng đột biến

Giao thời điểm sản xuất gấp rút

Tuy nhiên, tổng thời gian làm thêm phải được kiểm soát nghiêm ngặt:

Không quá 45 giờ mỗi tháng và 360 giờ mỗi năm trong điều kiện bình thường.

Trong trường hợp đặc biệt (được quy định riêng), có thể lên đến 100 giờ/tháng, nhưng không được vượt 720 giờ/năm và không làm thêm liên tục quá 6 tháng.

Quy định về số giờ làm việc theo chính phủ và các chủ thể doanh nghiệp Nhật Bản

Tại Nhật, ngoài quy định của chính phủ trung ương, các doanh nghiệp còn có quyền xây dựng nội quy lao động riêng phù hợp với tình hình hoạt động. Tuy nhiên, nội quy này vẫn phải dựa trên nền tảng luật lao động quốc gia.

Các công ty lớn, nhà máy chế biến, sản xuất thường có hệ thống làm việc theo ca cố định, có điều chỉnh thời gian làm thêm hợp lý.

Các doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể yêu cầu làm thêm nhiều hơn, đặc biệt trong các ngành như xây dựng, cơ khí, điện tử, nông nghiệp, thực phẩm...

Việc người lao động làm thêm ngoài giờ tiêu chuẩn phải được thỏa thuận trước, không được ép buộc. Mọi giờ làm thêm đều phải có ghi nhận rõ ràng và chi trả đầy đủ theo đúng luật định.

Cách tính lương tăng ca theo những chế độ làm việc đặc biệt

Nhật Bản không chỉ có một cách tính lương tăng ca cố định mà áp dụng nhiều phương thức khác nhau tùy vào thời điểm làm thêm, chế độ làm việc của người lao động.

Tính tiền làm thêm khi đi làm vào ngày nghỉ

Khi người lao động làm việc vào ngày nghỉ hàng tuần hoặc ngày lễ quốc gia, lương tăng ca được tính như sau:

150% mức lương cơ bản

Một số công ty có chính sách riêng có thể trả tới 200% lương cơ bản cho các ngày lễ đặc biệt (như Tết Dương lịch, Obon…)

Ví dụ:

Lương giờ cơ bản: 1.000 yên/giờ

Làm việc vào Chủ nhật: Lương = 1.000 × 1.5 = 1.500 yên/giờ

Cách tính tiền tăng ca khi làm việc ngoài giờ lao động pháp luật quy định

Nếu làm việc sau 8 tiếng/ngày, tiền tăng ca sẽ được tính như sau:

125% lương giờ cơ bản nếu dưới 60 giờ/tháng

150% lương giờ cơ bản nếu vượt quá 60 giờ/tháng (chỉ áp dụng với doanh nghiệp có trên 30 nhân viên)

Ví dụ:

Lương giờ: 1.200 yên

Tăng ca 2 giờ/ngày → 1.200 × 1.25 = 1.500 yên/giờ

Cách tính tiền tăng ca khi làm thêm trong giờ pháp luật quy định

Trường hợp này xảy ra khi công ty sử dụng chế độ làm việc linh hoạt, có giờ làm việc rải rác trong ngày nhưng vẫn trong tổng số 40 giờ/tuần.

Nếu vẫn nằm trong 40 giờ/tuần → không tính phụ cấp tăng ca

Nếu vượt → Áp dụng 125% hoặc cao hơn tùy khung thời gian

Cách tính tiền tăng ca của chế độ làm việc Flextime

Flextime (フレックスタイム制) là hình thức làm việc linh hoạt về giờ giấc. Người lao động tự chủ động sắp xếp thời gian miễn sao đảm bảo tổng giờ làm đúng quy định.

Nếu tổng số giờ làm trong tháng vượt 160 giờ (với công ty áp dụng tháng làm việc 20 ngày): tính tăng ca như thông thường.

Nếu không vượt: không có tăng ca

Chế độ này phổ biến trong các ngành IT, thiết kế, văn phòng kỹ thuật...

Cách tính tiền tăng ca theo chế độ thời gian làm việc linh hoạt

Khác với Flextime, chế độ linh hoạt (変形労働時間制) cho phép phân bố giờ làm việc không đều theo ngày, nhưng phải đảm bảo:

Trung bình không vượt 40 giờ/tuần

Nếu vượt mức trung bình → tính tăng ca như thông thường

Cách tính tiền tăng ca theo chế độ làm thêm giờ cố định

Chế độ này (固定残業代) được áp dụng với các vị trí có khối lượng công việc lớn, thời gian làm thêm nhiều nhưng được trả gói phụ cấp hàng tháng.

Ví dụ:

Mức lương ghi trên hợp đồng: 250.000 yên

Bao gồm 40.000 yên phụ cấp tăng ca cố định cho 20 giờ tăng ca

Nếu làm thêm trên 20 giờ → phải tính phụ cấp bổ sung

Người lao động nên đọc kỹ hợp đồng lao động để hiểu rõ phần nào là lương cơ bản và phần nào là phụ cấp tăng ca đã tính trước.

TOP những đơn hàng TĂNG CA nhiều ở Nhật Bản 2025

Với nhu cầu sản xuất tăng mạnh sau đại dịch, Nhật Bản năm 2025 đang mở rộng tuyển dụng cho nhiều đơn hàng có tăng ca cao. Dưới đây là những ngành nghề có số giờ làm thêm ổn định, thu nhập thực tế từ 150.000 – 200.000 yên/tháng trở lên.

1. Đơn hàng cơ khí, hàn, tiện, phay

Khu vực: Aichi, Hiroshima, Fukuoka

Tăng ca: 2–4 giờ/ngày, 5–6 ngày/tuần

Mức lương tăng ca: 130–170% lương cơ bản

Yêu cầu: Biết đọc bản vẽ, sử dụng máy công cụ

2. Đơn hàng điện tử, lắp ráp linh kiện

Khu vực: Osaka, Kyoto, Gunma

Tăng ca: 30–50 giờ/tháng

Ưu điểm: Công việc nhẹ, môi trường sạch, ít yêu cầu tay nghề

3. Đơn hàng xây dựng, giàn giáo, chống thấm

Khu vực: Kanagawa, Tokyo, Chiba

Tăng ca: Gần như hàng ngày

Lương thực lĩnh cao: 140.000–180.000 yên/tháng

4. Đơn hàng chế biến thực phẩm

Khu vực: Hokkaido, Miyagi, Aichi

Tăng ca: Theo mùa (dịp lễ, tết, cuối năm)

Yêu cầu: Làm được ca đêm, ca gãy

5. Đơn hàng đóng gói, kiểm tra sản phẩm

Khu vực: Shizuoka, Nagano, Ibaraki

Tăng ca: 20–40 giờ/tháng

Ưu điểm: Không yêu cầu tay nghề cao, dễ tiếp cận

Kết luận

Tăng ca ở Nhật Bản là cơ hội lớn để người lao động Việt Nam cải thiện thu nhập, tích lũy tài chính. Tuy nhiên, bạn cần nắm rõ quy định pháp luật, cách tính lương làm thêm và các chế độ đặc biệt để đảm bảo quyền lợi. Việc lựa chọn đơn hàng phù hợp, môi trường làm việc uy tín và hợp đồng minh bạch là yếu tố then chốt giúp bạn thành công khi làm việc tại Nhật Bản.

Nếu bạn đang có ý định đi xuất khẩu lao động Nhật Bản trong năm 2025, hãy ưu tiên chọn các đơn hàng có lịch tăng ca ổn định, công việc rõ ràng, được hỗ trợ tư vấn kỹ lưỡng từ các trung tâm uy tín.

Tin liên quan